atrehentezar

تنها یک روز تا هنگامه ی آزمون الهی؛ عاشورا باقی مانده بود. بسیاری از آنانی که شکی در دل داشته و حب و دوستی دنیا را در دل می پروراندند از قافله امام حسین علیه السلام جدا شده بودند و امام را تنها گذاشتند و راه تجارت دنیا را به تجارت آخرت فروختند که چه بد معامله ای کردند. به خدا که ایمان داشته باشی و وعده ی او را حق بدانی میروی و در میان آتش وارد می شوی بدون آنکه هراسی به دل راه دهی. آری آتش برای ابراهیم که اهل یقین است بدل به گلستان می شود. موسی را مادرش به آب می اندازد و او را به خدا می سپارد زیرا می داند وعده ی خداوند تخلف ناپذیر است و اوست که حافظ فرزندش است در سختی ها و در میان قصر فرعونی که در برابر پروردگار طغیان کرده است.
آری اطمینان و یقین هنگامی در دلت سکنی می گزیند که ایمان داشته باشی و بدانی که وعده الهی صادق است و تخلف ناپذیر.

پروردگارا، ما را از آنچه به زبان رسولان خود وعده دادی نصیب فرما و ما را در روز قیامت محروم مگردان، که تو هرگز در وعده تخلّف نمی‌ورزی.
(سوره آل عمران، آیه194)

حسین علیه السلام هنگامی که عزوم خروج از مکه به سوی کربلا کرد می دانست که وعده الهی نصرت است و پیروزی و لو آنکه در ظاهر کشته شوی و مغلوب.

و آنان که در (راه) ما (به جان و مال) جهد و کوشش کردند محققا آنها را به راه‌های (معرفت و لطف) خویش هدایت می‌کنیم، و همیشه خدا یار نکوکاران است.
(سوره عنکبوت، آیه 69)

اعمال هجدهم محرم
زیارت حضرت عباس (ع)
زیارت وارث
زیارت عاشورا
مرثیه ام البنین مادر حضرت عباس (ع)

اصحاب و یاران امام حسین علیه السلام نیز به امام خود و وعده الهی بر پیروزی و نصرت ایمان داشتند. ایمانی راسخ که هرگز دچار تزلزل نشد. آن هنگام که امام حسین علیه السلام در تاسوعا بیعت را از ایشان برداشت و اذن داد که خارج شود از سپاه نور هر کس در دلش غش و نشانی از تردید است جوابهایشان به امام بس شنیدنی بود.

حضرت عباس اول نفری بود که برخواست به امام خود اعلام وفاداری کرد و سپس حبیب بن مظاهر که در کربلا 90 ساله بود برخواست و بر بیعت و عهد و پیمانی که با امام بسته بود صحه گذاشت. پاسخ اصحاب ایشان به امام حسین علیه السلام نشان دهنده اوج ایمان و یقین شهداء کربلا به وعده الهی و عشق آنها به امام بود.

سعید بن عبدالله حنفی گفت والله اگر بدانم کشته می شوم سپس زنده گردیده [زنده] زنده سوزانده می شوم و سپس تکه تکه می گردم و این عمل هفتاد بار با من انجام می شود، از شما جدا نمی شوم تا در کنار شما با مرگم خدا را ملاقات کنم.[1]

زهیر بن قین چنین گفت والله دوست داشتم کشته می شدم، سپس دوباره زنده شده، بعد کشته می شدم تا جایی که هزار بار این چنین کشته می شدم، تا خداوند بدین وسیله، کشته شدن را از شما و جوانان اهل بیت شما دور می گردانید.[2]

آن گاه جمعی از یاران حضرت گفتند: به خدا قسم از شما جدا نمی شویم، جان هایمان به فدایت با گلوها و پیشانی ها و دست هایمان شما را حفظ می کنیم، اگر کشته شویم [به عهدمان] وفا کرده ایم.[3] 

آنگاه امام حسین علیه السلام که وفای به عهد و ایمان یاران و همراهان خود را دیدند ایشان را اینگونه مورد خطاب قرار دادند.
من اصحابی باوفاتر و بهتر از یاران خودم و نه اهل بیتی نیکوتر و نزدیک‌تر از اهل‌بیت خودم نمی‌شناسم؛ خدا به شما از سوی من جزای خیر دهد.[4]
آری یاران حسین علیه السلام به عهدی که با مولایشان بسته بودند وفادار بودند و عشق شهادت در دل می پرواندند.

سلام بر شما و وفایتان که با ایمان و یقین به وعده الهی عاشقانه در کنار امام حسین باقی ماندید و او را تنها نگذاشته و یاریگرش بودید آنگاه که طلب یاری کرد.

عاشورا آزمونی الهی بود که غربالگر سره از ناسره شد. آزمونی که اطاعت از امام زمانه را نشان داد و درجه تسلیم در برابر خواست و اراده خداوند را به بوته آزمایش گذاشت. مردودین این آزمون اشقیاء بودند و آنانکه پذیرفته شدند به خیر و سعادت ابدی رسیدند.
بررسی وجوه شخصیتی هر یک از دو سپاه صالحین و اشقیاء کربلا واقعیت های بسیاری را برملا می کند و چراغ راهی است برای پیروان حقیقت و آیین پاکی که موجب سعادت دنیا و آخرت می شود.
ادب و حیاء به عنوان یکی از ارزش ها و سجایای اخلاقی همواره مورد تاکید بزرگان دین بوده است و در بیان حضرت علی علیه السلام ارزنده ترین ارثی که پدران برای فرزندان می گذارند ادب است.[1] وجود چنین گوهر تابناکی موجب تغییر سرنوشت بسیاری شده است و آنها را از مسیر باطل به طریق حقیقت بازگردانده است.
حر بن یزید ریاحی از فرماندهان دلاوری بود که همه او را به شجاعت و جنگاوری می شناختند تا آنجا که هرگاه می خواستند از تهور و شجاعت کسی سخن بگویند حر را مثال می زدند.[2] او که راه را بر امام سد کرده بود در حالی که فرمانده سپاه دشمن و در برابر امام بود نماز را به ایشان اقتدا می کرد و حب اهل بیت را در دل داشت.[3]

هنگامی که او راه را بر امام بست و مانع حرکت ایشان شد امام حسین علیه السلام او را خطاب قرار داد و فرمودند مادرت به عزایت بنشیند، به دلیل حب و علاقه ای که به پیامبر و حضرت فاطمه زهرا علیهما السلام داشت سکوت کرد و ادب پیشه کرد و همین ادب مسیر رستگاری را برای او گشود.[4]

آیا دادرسى نیست که براى رضاى خدا به داد ما برسد؟ آیا دفاع‎‏کننده‌‏اى نیست که از حرم رسول خدا دفاع کند؟[5]

این خطابه امام لرزه ای بر وجود حر انداخت و راه توبه و بازگشت به سوی امام را برای او گشود همانگونه که حر در وصف حالش می گوید : به خدا سوگند خود را بر سر دو راهی بهشت و دوزخ می بینم و جز بهشت را انتخاب نمی کنم.[6]

سبحان الله که ادب این گوهر ذی قیمت و حیاء سبب شد حر به یکباره از مسیر دوزخ بازگردد و راه سعادت و رستگاری را پیشه کند.
لا ایمان (دین) له لمن لا حیاء له[7]
ایمان (دین) ندارد آنکه حیا ندارد

به نزد امام حسین علیه السلام توبه کنان بازگشت و امام نیز به او بشارت داد که خداوند توبه اش را پذیرفته است.

‏بار الها به سوى تو بازگشتم، توبه‎‏ام را بپذیر که من دلهاى دوستان تو و فرزندان دختر پیغمبر تو را لرزاندم‏[8]

ادب و حیاء حر سبب شد به مسیر آزادگی باز گردد و همانگونه که اول نفری بود که راه را بر امام سد کرد از امام اذن خواست که اول کسی باشد که جانش را در راه او فدا می کند.

پس از آنکه سپاه خصم را موعظه کرد در برابر امام خویش جنگ نمایانی کرد و به شهادت رسید. هنگامی که پیکر او را نزد امام حسین علیه السلام آوردند، حضرت در حالی که با دست خود گرد و غبار صورت حر را پاک می‎کرد، فرموند: همچنان که مادرت تو را حرّ نامید، واقعاً تو در دنیا و آخرت آزاد هستی.[9]

ادب، حیاء و شجاعت سه ویژگی اخلاقی حر بود که عاقبت به خیری او شد و توبه اش در درگاه باری تعالی پذیرفته شد.

خداوندا به سوی تو توبه می کنم از تمام گناهانی که کردم و ظلم هایی که در حق خود روا داشتم که تو مهربان و توبه پذیری.

گفت سر بالا کن ای مهمان ما
ما پی امداد تو بر خواستیم
خاک پای مادرم دستت گرفت
قطره بودی وصل بر دریا شدی
تو دگر تو نیستی تو ما شدی
نیستی در بین ما دیگر غریب
گر چه صد جرم عظیم آورده ای
غم مخور رو بر کریم آورده ای [10]

آخرین روزهای ماه ذی الحجه سال 127 هجری قمری[1] بود که خداوند اراده کرد نور هفتم آسمان ها و زمین را میهمان خانه جعفر بن محمد؛ امام صادق علیه السلام و حمیده خاتون کند.[2] فرزندی با نام موسی که وقتی چشم به جهان گشود پدر، سه روز اهل مدینه را اطعام کرد و ولیمه داد.[3]اطلاعات زیادی از دوران کودکی امام موسی وجود ندارد اما پاسخ او به سوالات ابوحنیفه از بزرگان اهل سنت در پنج سالگی سبب حیرت او و شنوندگان شد و باعث شد که او بدون دیدن امام صادق جواب خود را گرفته و بازگردد.[4] امام صادق علیه السلام علاقه وافری به فرزند خود داشتند و او را همواره گرامی می داشتند و در میان اصحاب به عنوان جانشین و وصی بعد از خود معرفی می کردند.[5] موسی بن جعفر  بیست ساله که شد ردای امامت را پس از شهادت پدر به تن کرد و زعامت امت اسلامی را عهده دار شد. 

مردم مدینه آن حضرت را به سبب عبادت بسیار عبد صالح و زین المجتهدین لقب داده بودند.[6] شبها در کوچه های مدینه کسی نبود که نیازمند باشد و از کرامتش بی بهره مانده باشد به حدی که کمک ها و کیسه های پولی که به نیازمندان می بخشید ضرب المثل شده بود و همه چشم به احسان او داشتند.[7] 

شیخ مفید امام موسی علیه السلام را بخشنده ترین مردم زمانه خود معرفی می کند[8] و البته هنوز هم زائرانش چشم به کرامت و سخاوتش دارند، همین است که او را باب الحوائج نامیده اند؛[9] آخر کسی را از در خانه اش نا امید باز نمی گرداند او که حتی برای دشمنانش هم هدیه می فرستاد و آنقدر مهربانی می کرد که آنها هم مریدش می شدند. انفاق می کرد و می بخشید و هرگز خشمگین نمی شد و غضب خود را همواره فرو می داد آنقدر که او را کاظم نامیده اند.[10]

همانها که در توانگری و تنگدستی، انفاق می‌کنند؛ و خشم خود را فرو می‌برند؛ و از خطای مردم درمی‌گذرند؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد. (سوره آل عمران آیه 134)

اعمال روز ولادت امام کاظم (ع)
زیارت جامعه کبیره
صلوات بر امام کاظم (ع)
نماز امام موسی کاظم (ع)

دوران امامت امام موسی کاظم علیه السلام به دلیل کشمکش هایی که بین علویان و حکام عباسی وجود داشت دوران بسیار سخت و ویژه ای برای شیعیان بود. منصور، مهدی، هادی و هارون عباسی در دوران امامت ایشان خلیفه وقت بودند و سه بار امام را دستگیر و زندانی کردند.[11]
سخت گیری ها بر حضرت بسیار زیاد بود ولیکن به دلیل حلم و صبر ایشان و توصیه بر تقیه به شیعیان هر بار دسیسه و خدعه آنها بی اثر می شد. در منابع تاریخی فرزندان زیادی برای آن حضرت ذکر شده است که از آن میان امام رضا علیه السلام، حضرت فاطمه معصومه و حکیمه علیهما السلام، احمد بن موسی شاهچراغ، ابراهیم، حمزه و اسحاق از جمله فرزندان ایشان ذکر شده اند.
امام موسی کاظم علیه السلام در گسترش نهضت علمی که پدر آغاز کرده بود نقش مهمی ایفاء نمودند و شاگردان بسیاری را تربیت کردند گرچه در این دوران فرقه هایی همچون اسماعیلیه، فطحیه و ناووسیه شکل گرفتند و واقفیه نیز بعد از شهادت ایشان اعتقاد به ختم امامت داشتند.[12]
عاقبت حضرت امام موسی کاظم  علیه السلام در سال 183 هجری قمری پس از 35 سال دوره امامت و در سن 55 سالگی  توسط سندی بن شاهک و به دستور خلیفه وقت هارون در زندانی در بغداد کنونی در اثر مسمومیت پس از سه روز به شهادت رسیدند[13] و از ترس آنکه مبادا مقبره ایشان تبدیل به محلی برای تجمع شیعیان تبدیل شود دستور داد در مقبره خانوادگی منصور دفن شود. [14]

سلام بر تو یا کاظم آل محمد
بر خوان کرمت آمده ایم و دست نیازمان به سوی توست یا باب الحوائج. 

و خداوند به او که پیامبر خاتم و اشرف بندگانش بود امر کرد که ابلاغ کن آنچه را که مایه کمال دین و اتمام نعمت است که اگر ابلاغ نکنی رسالتت را انجام نداده ای و هر آنچه مرارت در این بیست و سه سال دوران نبوت کشیده ای بی ثمر خواهد ماند.[1] چه پیام مهمی که قدر و ارزشش برابری می کند با تمام دوران رسالت و پیامبری اسوه حسنه، هم او که خداوند، جهان و هر آنچه در آن است را به بهانه ی وجودش آفریده است.
پیامی که اساس اسلام است یعنی بدون آن معنای اسلام ناقص است، غدیر واقعه ای است که آخرین امید شیطان را به نومیدی بدل می کند و مایه یاس او می گردد.[2] آنچه که در بازگشت از آخرین سفر حج پیامبر مهربانی ها رخ داد و مایه تکمیل رسالت آخرین فرستاده الهی شد ابلاغ پیامی بود که محورش علی علیه السلام و قدر و منزلتش به اندازه همه ی اسلام بود. البته این اولین بار نبود که ولایت علی هم وزن اسلام شده بود کمی به عقب تر هم که نگاه می کنیم روزگاری را به یاد می آوریم که مدعیان دینداری در لباس نفاق در میان صحابه پیامبر حاضر می شدند و لاف دینداری و اسلام می زدند و راهی برای شناختشان نبود جز دوستی علی.[3]

زیارت امام علی در روز عید غدیر
نماز و دعای روز عید غدیر
حمد بر ولایت در روز عید غدیر و آداب عید غدیر
زیارت امین الله  

حال به هر طریق که پیام غدیر را تعبیر کنی حتی اگر آن را دوستی علی معنا کنی باید بدانی که حب و دوستی علی ملاک ایمان است و مایه کمال دین. گرچه میان دوستی تا ولایت او تفاوت آشکاری است که دیگر کسی توان کتمان آن را ندارد و همگان بر ولایتش گواهی می دهند. 

ولیّ امر و یاور شما تنها خدا و رسول و مؤمنانی خواهند بود که نماز به پا داشته و به فقرا در حال رکوع زکات می‌دهند (که همه مفسرین شیعه و اهل سنت مراد از این آیه را علی علیه السّلام می دانند که در رکوع نماز انگشتر خود را به فردی نیازمند بخشیدند). (سوره مائده آیه 55)

عید غدیر مصادف با هیجدهم ذی الحجه برترین عیدها[4] و عید الله اکبر[5] است. در سال پایانی عمر مبارک پیامبر اسلام و در هنگام مراجعت از سفر حج در میانه راه مکه و مدینه[6]  فرشته وحی بر ایشان وارد شده و دستور خدا بر ابلاغ ولایت علی بن ابیطالب امیر المومنین به ایشان داده شد. 

امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم. (سوره مائده آیه 3)

پیامبر پس از اقامه نماز ظهر ضمن ایراد خطبه ای که به خطبه ی غدیر معروف شده است[7] اعلام کردند که خداوند امر کرده است که علی ولی، جانشین و وصی بعد از او باشد.

مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ[8]
هر كس من به او ولايت دارم و مولاى اويم، اين على ـ عليه السّلام ـ مولاى او است.
در منابع دینی و احادیث ائمه معصومین علیهم السلام بسیار بر بزرگداشت این روز به عنوان عید اهل بیت امر شده است.[9]
اعمالی همچون روزه، غسل، صله رحم، زیارت امین الله، دعای ندبه، اطعام مومنین به صورت ویژه و زیارت غدیریه در این روز توصیه شده است.[10]
از دیگر اعمال این روز می توان به نماز عید غدیر که در برخی منابع ذکر شده است اشاره کرد.[11]

اعمال شب عید غدیر
اعمال روز عید غدیر

یا علی ای آنکه ولای تو ورود به حریم امن الهی و دوری از عذاب است،[12] ای آنکه در روز حساب تقسیم کننده بهشت و جهنمی و در جنه الرضوان ساقی کوثری عاقبت امور ما را به خیر بگردان و ما را در زمره شیعیان و دوستدارانت قرار بده.

چند روز به عید غدیر، روز برگزیده شدن علی علیه السلام به عنوان خلیفه و جانشین پیامبر توسط خدا يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ (سوره مائده آیه 67) مانده است.
بخشندگی و سخاوت على علیه السلام همچون فضایل دیگر ایشان در قلمرو اندیشه و قلم نمی گنجد بطور حتم همانندی برای حضرت در این فضیلت نمی‌توان مثال زد. سخاوت ایشان از فطرت پاک و طبع کریمشان بر می خیزد.

نیکوتر از عید و شادمانی برای آن، اندیشیدن به فضیلت های نیکوی على علیه السلام است. غدیر یک تفکر ، برای روشن کردن و شناسایی الگو های اسلام است. در این چند روز یک پویش جذاب مردمی بنام ” #فقط_به_عشق_علی” (ع) بصورت خودجوش آغاز شده است و تا شامگاه عید غدیر ادامه دارد. قرار است در این چند روز خوبی و کار نیک را در کنار هم و با هم تمرین کنیم.
“#فقط_به_عشق_علی” (ع) هر کار خیری که از دستمان بر می آید را انجام دهیم.
میخواهیم با شعار “#فقط_به_عشق_علی” (ع) با صدای بلند فریاد بزنیم که علی سر سلسله همه خوبی ها و جوانمردی هاست.

شما هم هر کار خیر کوچک و بزرگی که از دستتان بر می آید را با هشتگ فقط به عشق علی (ع) “#فقط_به_عشق_علی” در فضای مجازی منتشر کنید تا دنیا یک بار دیگر با پیامی رسا، ولایت امیرمومنان علی علیه السلام را به خود ببیند.

“#فقط_به_عشق_علی” (ع) یک کار خوب تقدیم به علی بن ابی طالب علیه السلام