شناخا آغازمسیربازگشت...
عرفه هنگامه ی بخشش و بازگشت و استجابت دعا است. آنگاه که حضرت آدم از جوار خداوند بیرون رانده شده بود، چهل بامداد بر فراز کوی صفا در حال گریه و زاری بود که جبرئیل فرشته الهی بر او وارد شد و به او گفت به درگاه خدا توبه کن و به سوی او بازگرد. (سوره بقره آیه 37)
آدم (ع) تا غروب عرفه دستش رو به آسمان بلند بود و اشك مي ريخت … تا بخشيده شد.عرفه در قاموس خود نیایش و راز و نیاز آدم ابوالبشر، ابراهیم خلیل الله، پیامبر رحمت و مهربانی حضرت محمد (ص) را جای داده است. زائرین بیت الله الحرام در روز نهم ذی الحجه در صحرای عرفات توقف کرده و به دعا و نیایش می پردازند. در حقیقت عرفه روز آغاز مناسک حج است که توسط جبرئیل به حضرت ابراهیم آموزش داده شد و آن هنگام که از او پرسید آموختی ؟ ابراهیم علیه السلام پاسخ داد: “عرفت ؛ شناختم (آموختم) ” و از این رو نام عرفه را بر این روز نهادند.
خداوندا تو را تسبیح می گویم
جز تو خدایی نیست، بد كردم و به خود ظلم نمودم
به گناه خود اعتراف می كنم، تو مرا ببخش كه تو بخشنده مهربانی
اما آنچه باعث اهمیت دو صد چندان این روز شده است دعایی است که از امام حسین علیه السلام در این روز روایت شده و با نام دعای عرفه معروف است. دعای عرفه در بردارنده عالی‌ترین آموزه‌های عرفانی و عقیدتی است که گفته‌اند آن حضرت همراه با گروهی از خاندان و یارانش در بیرون خیمه‌ها آن را خوانده است.
دعای امام حسین (ع) در روز عرفه
آورده اند که در این روز خدا به حاجیان در عرفات، زائران حسین علیه السلام در کربلا و هر جا که دستی به سوی او بلند شده باشد و دلی شکسته باشد نظر می کند و دعای آنها را برآورده می سازد. خدایا ما را از نااميدان قرار مده، و از رحمتت با دست خالى مگذار، و از آنچه از فضلت اميدواريم مبتلاى به حرمان مكن، و از رحمتت محروممان منما، و از افزونى آنچه از عطايت آرزو داريم نااميد مساز، و ناكام باز مگردان، و از درگاهت مران، اى بخشنده ترين بخشندگان، و كريم ترين كريمان، يقين كنان به درگاهت رو نموديم.
دعا و استغفار بافضیلت ترین عمل روز عرفه است [2] که از آن جمله دعای عرفه امام حسین بسیار توصیه شده است. غسل،[3] زیارت امام حسین علیه السلام،[4] دو رکعت نماز بعد از نماز عصر و قبل از قرائت دعای عرفه از دیگر اعمالی است که بر انجام آن تاکید شده است.[5] احیاء، نماز، دعا و استغفار و زیارت امام حسین علیه السلام در شب عرفه نیز دارای صواب و اجر بسیاری است.
اعمال روز عرفه
نماز روز عرفه
صلوات روز عرفه
دعای آخر روز عرفه
دعای عشرات در روز عرفه
الهی باز آمديم با دو دست تهي چه باشد اگر مرحمي بر خستگان نهي
الهی گرفتار آن دردم كه تو دواي آني و در آرزوي آن سوزم كه تو سرانجام آني
الهی چون به تو بنگريم شاهيم و تاج بر سر وچون بخود تگريم خاكيم و از خاك كمتر
الهی هر كس تو را شناخت هرچه غير تو بود بينداخت
(برگرفته از مناجاتنامه خواجه عبدالله انصاری)
