atrehentezar

مشربه ام ابراهيم نام خانه اي است متعلق به اهل بيت عليهم السلام که در منطقه عوالي در شهر مدينه قرار دارد و وقايع زيادي را به خود ديده و شاهد رواياتي از تاريخ اهل بيت بوده است،[1] مشربه ابراهيم فرزند پيامبر اسلام (ص) از همسر مکرم ايشان ماريه قبطيه را به چشم دیده بود[2] و بنا بر برخی اخبار خانه اول حضرت علي عليه السلام و فاطمه زهرا سلام الله عليها در آغاز ازدواج ايشان بوده است. مشربه مدفن حميده خاتون مادر امام موسي کاظم (ع) و نجمه خاتون مادر امام رضا عليه السلام است. اين خانه پر نور که ائمه معصومين (ع) زیارت آن را توصيه کرده اند[3]گرچه در حال حاضر زیارت این مکان به دلیل ممانعت وهابیون سعودی برای زائران بیت الله الحرام امکان پذیر نیست.
شايد بتوان گفت مشربه در طي تاريخ خود هرگز روزي پر سوز و گدازتر از وداع علي بن موسي الرضا با اهل بيت و فرزندان خود را نديده باشد. همانجا که حضرت اهل خود را جمع کرد و امر کرد که با صداي بلند بر او گريه کنند[4] وقتی از ایشان دلیل گریه را پرسیدند ایشان فرمودند که مسافر سفری هستم که بازگشتی ندارد. فرزند مکرم ایشان امام جواد علیه السلام هم حالات پدر در هنگام زیارت قبر مطهر جدشان و طواف بیت الله را همین گونه ذکر می کنند. حضرت مکرر به سمت قبر جدشان می رفتند و وداع می کردند و در حال گریه و زاری بار دیگر به سمت قبر می رفتند. هنگام زیارت خانه خدا نیز آنچنان به بارگاه خدا تضرع و زاری کردند که امام جواد علیه السلام هجرت پدر از مکه را وداعی بی بازگشت دریافتند.[5]

زیارت اول امام رضا (ع)
زیارت امام رضا (ع)
زیارت امین الله
صلوات بر امام رضا (ع) در حرم رضوی
زیارت جامعه کبیره
نماز امام رضا (ع)

علي بن موسي الرضا متولد يازدهم ذيقعده سال 148 هجري قمري،[6] 35 ساله و بزرگترين فرزند خانواده بود که پدر بزرگوارش به شهادت رسيد و به تصريح پدر در سال 183 هجري قمري مسئوليت امامت و رهبري را به عهده گرفتند و به مدت 20 سال عهده دار مقام امامت و ولايت بودند.[7] دوران امامت حضرت با خلافت هارون الرشيد و دو فرزندش امين و مامون مصادف بود که به اجبار مامون وليعهدي را پذيرفتند و به خراسان آن روز هجرت کرده و خاک ايران زمين را به قدوم خود مزين کردند.
امام مهرباني ها حضرت رضا عليه السلام در مسير سفر از بصره، خوزستان، نيشابور، طوس و سرخس گذر کردند و به مرو رسيدند.[8] حديث معروف سلسه الذهب (لا إله إلا اللهُ، حِصنِي فمن دخل حصني أَمِنَ مِن عَذَابِي بِشرطِها و شُرُوطِهَا و أَنَا مِن شُرُوطِهَا) از ايشان در ميان استقبال باشکوه مردم نيشابور نقل شده است که 24 هزار نفر آن را نوشته اند.[9] امام رضا (ع) با ذکر سلسله ائمه (ع)، امامت و ولايت خود را شرط ورود به دژ محکم الهي بيان کردند.

يکي از القاب مشهور حضرت «عالم آل محمد» است[10] که بيانگر علم و دانش ايشان است. برگزاري جلسات مناظره متعدد امام با دانشمندان آن عصر از اديان مختلف و توانايي و برتري امام در اين مناظرات نشاندهنده جنبه ممتاز علمي حضرت است. عيون اخبار الرضا و سلسله ذهبيه از آثار برجسته آن امام همام است.[11] زهد و تقواي حضرت به گونه‌اي بود که حتي دشمنان ايشان هم شيفته و مجذوب آن وجود مقدس شده بودند. با مردم در نهايت تواضع و مهرباني رفتار کرده و هرگز خود را از مردم جدا نمي کردند.
هجرت تاريخي امام رضا (ع) به ايران موجب تحولي عميق در فرهنگ و تمدن ايران شد و فخر ميزباني از امام رئوف را نصيب ما کرده و ايراني ها را از خوان کرم و الطاف اهل بيت بهره مند نموده است. صلوات خاصه آن حضرت و زيارت آن امام از جمله اعمال ويژه ولادت آن حضرت است که روز پاياني دهه ي کرامت در ايران است.

زیارت اول امام رضا (ع)
زیارت امام رضا (ع)
زیارت امین الله
صلوات بر امام رضا (ع) در حرم رضوی
زیارت جامعه کبیره
نماز امام رضا (ع)

خدايا درود فرست بر على بن موسى الرضا آن امام پسنديده با تقواى پاك و حجت تو بر هر كه روى زمين و هر كه در زير زمين است آن راستگوى شهيد درودى بسيار و تام و تمام و پاكيزه و پيوسته و پى در پى و دنبال هم مانند بهترين درودى كه مى فرستى بر يكى از دوستانت

نام تو رخصت رويش است و طراوت
زين سبب برگ و باران تو را مي‌شناسند
اي که آيات قرآن تو را مي‌شناسند
کاش من هم عبور تو را ديده بودم
کوچه‌هاي خراسان تو را مي‌شناسند
(گزيده اي از شعر کوچه هاي خراسان…

خبر شهادت امام موسی کاظم علیه السلام که به اهل مدینه رسید همگی به سمت خانه سید السادات احمد بن موسی روانه شدند، مردی کریم و پارسا[1] که آنقدر شهره به عبادت و طاعت خدا بود که مردم گمان بر امامت او بعد از باب الحوائج امام موسی کاظم علیه السلام داشتند. احمد بن موسی که شوق و خواست مردم را دید از ایشان بیعت گرفت و همگی را گرد خود جمع کرد و آنگاه بر بالای منبر فرمود: ای مردم همچنان که شما اکنون در بیعت من هستید بدانید که من خود در بیعت برادرم علی بن موسی علیه السلام هستم، او بعد از پدرم، امام و ولی خداست. آنگاه برخی از فضایل برادر را برای مردم بازگو کرد و همراه مردم بر در خانه علی بن موسی امام رضا علیه السلام رفتند و با آن حضرت بیعت کردند. امام رضا (ع) در حق ایشان دعا کرد و فرمود: همچنان که حق را پنهان و ضایع نگذاشتی خداوند در دنیا و آخرت تو را ضایع نگذارد. [2]

پس از حضور پر برکت امام رضا علیه السلام در ایران، سید امیر احمد با سید محمد عابد و جناب سید علاءالدین حسین؛ برادران خود و جمعی از برادرزادگان و نزدیکان به شوق دیدار و زیارت دوباره برادر به سمت ایران روانه شدند (عده ای دلیل سفر را شنیدن خبر شهادت امام رضا (ع) می دانند) در میانه راه خیل عاشقان و شیعیان حضرت به آنها ملحق شده و ایشان را همراهی کردند، تا جائی که تاریخ تعداد این قافله را پانزده هزار نفر ذکر کرده است. مامون خبر حرکت قافله عظیم بنی هاشم و شیعیان حضرت را که شنید از خوف تزلزل ارکان خلافتش دستور داد که حاکمان تحت امرش مانع آنها شده و آنها را به سمت مدینه بازگردانند. حاکم شیراز راه را بر قافله بنی هاشم سد کرد، شجاعت قافله شیعیان لشگر قتلغ خان را شکست داد ولیکن پخش شایعه وفات امام رضا (ع) از عمرو بن عاص زمان موجب شد همراهان سید السادات از گرد او پراکنده شدند و نهایتا ایشان که به شهر شیراز رسیده بودند به دست عمال مامون به شهادت رسیدند.[3]

تاریخ شهادت احمد بن موسی را همزمان با امام رضا علیه السلام در سال 203 هجری قمری ذکر کرده اند.[4]

بنا بر نقل معروف مدفن مبارک شاه چراغ که بنا به تعبیر مقام معظم رهبری حرم سوم اهل بیت در ایران[5] است تا قرن هفتم یا هشتم هجری قمری و زمان اﻣﯿﺮ ﻣﻘﺮب اﻟﺪﯾﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﺑﻦ ﺑﺪرناشناخته بود.[6] مشاهده نوری در محل دفن باعث شد که آنجا را مورد کاوش قرار دادند و با پیکر پاک ایشان که دست نخورده و سالم باقی مانده بود و انگشتری که عبارت «اﻟﻌﺰه اﷲ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ» بر آن نقش بسته بود (یا لوحی از سنگ یشم) وی را شناختند و امر به احداث بنایی بر آن محل کرد که در طی زمان توسط نادرشاه افشار و شاه اسماعیل صفوی مورد مرمت قرار گرفت.[7]

با توجه به اینکه مستندات تاریخی کافی در خصوص زمان ولادت ایشان در دسترس نمی باشد؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1388، ششم ذیقعده، پنجمین روز دهه کرامت را روز بزرگداشت شاهچراغ تعیین کرده است.

السَّلامُ عَلَیکَ یَا سَیِّدَ السّاداتِ الاَعاظِمِ
سلام بر تو ای سید سادات بزرگوار
اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَا اَحمَدُ بنُ مُوسَی الکاظِم
سلام بر تو ای احمد فرزند موسی کاظم(ع)
اَلسَّلامُ عَلی مَن کانَ سَیّدِاً فی عَشیرَتِهِ وَ جَلیلاً فی عِترَتِهِ
سلام بر آنکه آقا بود در طایفه اش، و گرانقدر در میان بستگان خود

اول ذيقعده سال 173 هجري قمري، با ولادت دختري از تبار پاکان خانه پر مهر امام موسي کاظم (ع) و نجمه خاتون لبريز از شادي و سرور شد.[1] بيست و پنج سال از ولادت امام رضا عليه السلام گذشته بود که نجمه خاتون فرزند ديگري را به دنيا آورد که نامش فاطمه بود و زينب گونه برادر را دوست داشت و همراهي مي کرد.

زیارت حضرت معصومه (ع)
اعمال شب اول ذیقعده
اعمال روز اول ذیقعده

سلام بر تو اى دختر ولىّ خدا، سلام بر تو اى خواهر ولىّ خدا، سلام بر تو اى عمّه ولىّ خدا، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو اى دختر موسى بن جعفر.
دختري که حرمش را حرم اهل بيت ناميده اند[2] و قدر و منزلت او را پس از فاطمه زهرا سلام الله عليها برتر و بالاتر از هر زني از اهل بيت مي دانند و بشارت داده اند که با شفاعتش همه شيعيان به بهشت وارد مي شوند.[3]

اى فاطمه درباره بهشت برايم شفاعت کن، به درستى که براى تو نزد خدا مقامى از مقامات بلند است.

امام صادق عليه السلام پيش از ولادت ايشان بشارت به تولدشان داده اند[4] و او را کريمه اهل بيت ناميده اند.[5] ايشان عالمه اي است که همواره از منبع بيکران علوم پدر و برادر کسب فيض مي کرد و به کمالات علمي و معنوي دست يافته بود. يکسال پس از هجرت اجباري امام رضا (ع) به خراسان در سال 201 هجري قمري با دريافت نامه دعوت آن حضرت، ديگر تاب فراق برادر را نداشته و به همراه جمعي از برادران و نزديکان به سمت ايران حرکت کردند.[6]
در ميانه راه در شهر ساوه بر اثر درگيري با ماموران حکومتي عده اي از همراهان ايشان به شهادت رسيده و آن حضرت امر کردند که ايشان را به قم که در آن زمان مرکز شيعيان و دوستداران اهل بيت (ع) بود منتقل کنند که مورد استقبال با شکوه خاندان آل سعد قرار گرفتند[7] و در خانه موسي بن خزرج بن سعد اشعري ساکن شدند و پس از حدود 17 روز بدون آنکه فرصت ديدار برادر را بيابند در اثر بيماري رحلت کردند.[8]
زيارت آن حضرت در قم مورد تاکيد اهل بيت قرار گرفته و امام رضا عليه السلام زيارت ايشان را برابر با زيارت خود مي دانند.[9] در حرم حضرت فاطمه معصومه عليها السلام در شهر قم علاوه بر وجود مبارک ايشان، پنج تن ديگر از زنان اهل بيت آرميده اند.[10] وجود حرم آن حضرت در شهر قم باعث مرکزيت علمي و مذهبي قم در جهان اسلام شده و بسياري از علماي بزرگ اسلام در جوار ايشان پرورش يافته و از فيض وجود کريمه اهل بيت بهره مند شده اند. 

زیارت حضرت معصومه (ع)
اعمال شب اول ذیقعده
اعمال روز اول ذیقعده

زيارتنامه حضرت فاطمه معصومه عليها السلام منقول از امام رضا عليه السلام است و تنها زيارت نامه اي است که بعد از حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها از يک امام براي يک زن صادر شده که نشان دهنده مقام شامخ ايشان است.[11] 

سالروز ميلاد فاطمه معصومه عليها السلام را در ايران روز دختر و آغاز دهه ي کرامت تا ميلاد امام رضا عليه السلام ناميده شده است.

سلام بر تو، خدا بين ما و شما در بهشت شناسايى برقرار کند، و در گروهتان‏ محشور دارد، و بر حوض پيامبرتان واردمان نمايد، و به ما با جام جدّتان، از دست على بن ابى طالب بنوشاند درودهاى خدا بر شما باد.

 سالروز ميلاد کريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام و آغاز دهه ي کرامت و روز دختر را به همه دختران ايران زمين تبريک مي گويد.

اولیاءمی گویند :اگر می خواهید مبتلا به ریا نشوید ،هیچ گاه ولوبه لحظه ای به وجودخودتان نباورید که کاری کردم.بگویید:اصلا کاری نکردم .دست را خالی ببینید .

دست برای خداست ،

این چشم برای خداست ،

این زبانم برای خداست،

این دل برای خداست ،

وجود هم برای خداست ،

پس این عمل هممتعلق به خداست .

دست را خالی می بیند،

اما کسی ریا می کند که دستش را پر می بیند ومی خواهد نشان بدهد ،می گوید این عمل من  است ،عمل  من راببینید .آیت الله قرهی ،خبر گزاری فارس.

همانطور که خداوند درظاهر،راه کربلا راچند وقت باز می کندتا مؤمنین بهره مند شوند وچند وقت می بندد تا قدر بدانند وشکر شوند،دردل هم خداوند همین کار را می کند،چند روز بست وگشایش وچند روز گرفتاری ایجادمی کند .چند روز حال عبادت دارید وچندروز از عبادت ونمازتان خوشتان نمی آید .اگر دیدید حال عبادت ندارید ،خیلی شلوغ نکنید وصابر باشید چوند خداوند که صانع وپرورنده ماست ،برا رشد دادن ما ای کار را کرده است.وقتی هم راه باز شد وکار روی دور افتاد،شکر کنید وبهره ببرید .

(حاج اسماعیل دولابی،مصباح الهدی ،ص 201